به نقل از «فارس»

رمضان در تاریخ ایران/ ماه مبارک، ریش مردها را کوتاه‌تر می‌کرد، چادر زن‌ها را بلندتر

تاریخ انتشار: ۱۴ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۶۹۵۲۵۰

گروه تاریخ خبرگزاری فارس ـ امین رحیمی: ماه رمضان، هر سالی که به ایران‌زمین رسیده به‌گواهی تاریخ ایرانی‌ها مثل یک جشن ملی آن را پاس داشته‌اند. همیشه هم پیش از رمضان به پیشواز این ماه می‌رفتند و کارهای مفصلی بود که انجام می‌دادند: «از آخرین روزهای شعبان، پیشواز شروع می‌شد. زن‌ها خانه را تمیز می‌کردند و آذوقه و خواروبار می‌خریدند و مردها به غبارروبی مساجد می‌رفتند و از همان شبی که قرار بود ماه مبارک رمضان در آسمان ظاهر شود، خانواده‌های زیادی با آب و آیینه و سبزه راهی پشت‌بام می‌شدند تا هلال آغاز ماه را به چشم خود ببینند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

..

ماه رمضان که می‌آمد رخت و لباس مردم هم عوض می‌شد. مردها که از شب عید غدیر یا نوروز صورتشان را اصلاح نکرده‌ بودند، برای مراسمی با نام کلوخ‌اندازان که از سه تا یک روز قبل از ماه شروع می‌شد، صفایی به سر و صورتشان می‌دادند و به سر و وضع خود می‌رسیدند.

ماه رمضان، ریش مردها را کوتاه‌تر می‌کرد و چادر زن‌ها را بلندتر. آنها چادرهای معروف به عبایی‌ را که تا روی پنجه پاها را می‌پوشاند از گنجه‌ها بیرون می‌کشیدند و به سر می‌کردند. روبندهای بلند تا نزدیک زانو هم جای نقاب‌های چهار انگشتی قبلی را می‌گرفت و بزک و سرخاب سفیداب و هر نوع آرایشی تا هلال ماه شوال منسوخ می‌شد». حالا این «کلوخ‌اندازان» چیست؟

هزارسال پیش هم بوده!

مراسم کلوخ‌اندازان در ادوار تاریخ ایران به شیوه‌های مختلف روایت شده است؛ البته روایت‌ها متفاوت است، ولی اصل ماجرا یکسان است و این است: «اشخاص با خانواده‌شان به طبیعت می‌رفتند و هنگام غروب، کلوخی دست می‌گرفتند و رو به قبله می‌ایستادند و می‌‌گفتند: خدایا گناهان خود را شکستیم و خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده کردیم. بعد، کلوخ را محکم به زمین می‌زدند و عقیده داشتند با شکستن کلوخ تمام اعمال بدشان نابود می‌‌شود».

این کلوخ‌اندازان آن‌قدر مراسمی قدیمی است در ایران که هزارسال پیش هم بوده و در تاریخ بیهقی به آن اشاره شده است: «دعوتی بزرگ ساخته بودند... و امیر به نشاط این جشن و کلوخ‌انداز، که ماه رمضان نزدیک بود، بدین کوشک و بدین باغ‌ها تماشا می‌کرد». و ۴۰۰ سال پیش هم بوده و «صائب تبریزی» در دوره صفویه سروده است: «روزه نزدیک است می‌باید کلوخ‌انداز کرد/ زاهدان خشک را رندانه از سر باز کرد».

در کتاب‌های دوره قاجار هم بسیار به این رسم پرداخته‌اند و یک‌ نمونه در عهد مظفری اینکه: «شربت‌آلات و فواکه [میوه‌ها] ممتاز و شیرینی‌آلات در سر هر میزی فراوان.... رسم این صدارت عظما این است که در هر سَلخ شعبانی [به آخر رسیدن ماه شعبان] به‌جهت پیش‌آمدن ایام روزه مجلس کلوخ‌اندازان [برپا می‌شد]...».

هنوز هم هست!

مراسم کلوخ‌اندازان، خشک‌ و خالی هم نبوده و با جشن و شادمانی و خوشحالی همراه بوده است و اصلا واژه کلوخ‌اندازی در ادبیات فارسی معادل جشن شادمانی و خوش‌گذرانی است. معمولا هم این جشن به‌همراه اعضای فامیل انجام می‌شد و این‌طوری بود: «در این روز، مانند روز سیزده نوروز، مردم بیشتر نقاط ایران از خانه‌ها بیرون و به دشت و باغ می‌رفتند و خوراک‌هایی مخصوص آن روز می‌پختند و می‌خوردند... در برخی نقاط دیگر در این روز افراد یک خانواده به‌همراه بزرگترهای فامیل دور هم جمع می‌شدند. در این مراسم انواع خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها را بر روی یک سفره قرار می‌دادند و همگی از این خوراکی‌ها میل می‌کردند».

نکته جالب اینکه رسم کلوخ‌اندازان و مهمانی و دورهمی بزرگ اقوام و فامیل برای پیشواز ماه رمضان هنوز در برخی استان‌های کشور و گاهی با نام‌های متفاوت برگزار می‌شود. ازجمله در برخی نقاط یزد که این جشن این‌گونه برپا می‌شود: «چند روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان به پاکسازی منازل خود و همچنین غبارروبی مساجد محل می‌پردازند. پس از آن در روز آخر ماه شعبان در یک مهمانی بزرگ فامیلی به تفریح و خوردن و آشامیدن می‌پردازند...

شولی، یکی از غذاهای متداول در روز کلوخ‌اندازان است که اغلب افراد از آن میل می‌کنند و در واقع نوعی آش محلی مخصوص به استان یزد است. فالوده یزدی یکی دیگر از خوراکی‌های مورد استفاده در روز کلوخ‌اندازان به شمار می‌آید. با پایان روز و غروب خورشید این آیین نیز به انتها می‌رسد و همه برای روزه‌داری آماده می‌شوند».  

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: روزه داری کلوخ اندازان رمضان روزه دوره قاجار تاریخ بیهقی صائب تبریزی جشن ملی ایرانی ها کلوخ اندازان ماه رمضان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۹۵۲۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیام تبریک روز کارگر ۱۴۰۳ + متن، عکس و استوری

تبریک روز جهانی کارگر با پیام، پیامک، مسیج، عکس نوشته، اس ام اس، استوری، شعر، تبریک رسمی و متن های زیبا در ۱۲ اردیبهشت برابر با ۱ ماه مه میلادی و روز بین‌المللی کارگر به کارگران متداول است.

به گزارش ایمنا، کارگران از شریف‌ترین طبقه اجتماع هستند که با زحمت و تلاش فراوان سبب چرخش چرخه‌های زندگی جامعه می‌شوند.

روز کارگر چه روزی است؟ تاریخ دقیق روز جهانی کار و کارگر در تقویم شمسی برابر با چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت سال ۱۴۰۳ است. تاریخ دقیق روز جهانی کار و کارگر در تقویم قمری برابر با ۲۲ شوال سال ۱۴۴۵ است. تاریخ دقیق روز جهانی کار و کارگر در تقویم میلادی برابر با اول می سال ۲۰۲۴ است.

کارگران از شریف‌ترین طبقه اجتماع هستند. زیرا چرخش دست و بازوی آنها باعث چرخش چرخه‌های زندگی جامعه و امتداد رگه‌های حیات در مجاری هستی است.

روز کارگر خجسته باد

استقلال یک کشور وابسته به کار است.

دوازدهم اردیبهشت روز جهانی کار و کارگر بر تمامی تلاشگران عرصه کار و تولید مبارک باد

زمین قبله گاه قدم‌های خسته‌ات گشته و آسمان نگاه مهربانش را فدای چشمان غبار گرفته و کم سویت کرده است.

روزت مبارک کارگر دلسوز

فراموش مباد، در آیینه‌ای که آیندگان به صافی و زلالی‌اش سوگند خواهند خورد

مبارک باد هر روز تاریخ به نامت

خوشا عرق جبین ات که خداوند پاس می‌داردش

روز جهانی کارگر مبارک باد

دست‌هایت که آئینه تلاش روزگارند پر برکت باد

توان دست‌هایت را می‌ستایم

ای سازنده‌ترین نقش هستی در قاموس آفرینش

روز کارگر مبارک باد

امام خمینی (ره): کارگران از ارزشمندترین طبقه و سودمندترین گروه در جامعه‌ها هستند.

روز جهانی کارگر مبارک باد

کار مایه حیات زندگی است

چشمه سار زلال زندگی با کار جلا و روشنی می‌یابد و کارگران

پیشگامان این حیات بدیع و نشاط آفرینند

روز کار و کارگر مبارک باد

تاول‌های دستم را نشمارید و زخم‌های دلم را؛

بر دستم جای بوسه‌ای می‌بینم که رنگ نور و نبوت دارد.

با پای خسته که به خانه می‌رسم، ملائک سرمست، بال بر زیر پایم می‌گذارند؛

روی گلیم کهنه قدیمی‌مان، برای همیشه، بال فرشته‌ای جا مانده.

آری من کارگرم.

روز کار و کارگر مبارک

دست‌های تو بهار است و چروکیده شده

آخرین چکه ابری است که باریده شده

دست‌های تو هنوزم غزل ساختن است

تکه نانِ حلالی است که ساییده شده

همه عمر از این کوچه به آن کوچه چقدر

این سوالی ست که در ذهن تو پرسیده شده

نو بهاری تو که در زحمت آن موی سپید

برگ‌های گل تقویم دلت چیده شده

تو همانی که به فرموده پیغمبر عشق

جای صد بوسه به بازوی تو پیچیده شده

روز کار و کارگر مبارک

هنر کارگران است که ایران آباد

کار بسیار هنر را بنیاد

همت ای اهل هنر بار دگر

تا شود کل وطن خرم و شاد

روز کار و کارگر مبارک

روز دست‌های تاول زده و

پینه بسته اما جیب‌هایی خالی

روز انسان‌های پر از تلاش و کم حرف

روز انسان‌های کم حرف اما پر از درد

روز آدم‌های پر از درد اما بی علاج

روز زحمتکش‌ترین، کم در آمدترین

و بی دفاع‌ترین انسان‌ها مبارک باد

روز کار و کارگر مبارک

از عذاب کار می‌ریزد عرق آنطور که

ذره‌ای باقی نماند هیچ نای کارگر

آی پیمانکار کمتر خرده بر کارش بگیر

می‌رسد یک روز بر دادش خدای کارگر

روز کارگر گرامی باد

حضرت علی (ع) عرقِ جبین می‌ریخت و در کشتزار کار می‌کرد تا کارگران بر خود ببالند که رهبر آزاده شأن نیز بر کارگری افتخار می‌کرد.

روز جهانی کارگر گرامی باد

ورق می‌خورم، با سخنی از پنجمین حجت خداوند، امام باقر علیه السلام که می‌فرماید: «مداومت بر کار، سخت‌تر از خودِ کار است.»

و تو مداومت کرده‌ای بر کوشش مومنانه ات؛ آن گونه که اکنون، نهال‌های بی نیازی وطن، به درختانی تنومند و سایه‌گستر بدل شده‌اند. تو را بزرگ می‌داریم و حضور ارزنده ات را می‌ستاییم ای کارگر

روز جهانی کارگر گرامی باد

گرچه قدر کارگر از کار شد

کار بی او نیز بی آثار شد

تا پیمبر بوسه زد بر دست من

جاودان از بوسه‌اش شد هست من

روز جهانی کارگر گرامی باد

مرد یعنی کار و کار و کار و کار

یکسره در شیفت‌های بی شمار

مثل یک چیزی میان منگنه

روز و شب از هر طرف تحت فشار

مرد موجی است هی در حال دو

جان بر آرد تا بر آرد انتظار

روز جهانی کارگر گرامی باد

کارگر هستم نجیب و سخت‌کوش

از تبار میثم خرما فروش

مقتدای من امام غیب است

پاک مردی در غیابش نایب است

روز کار و کارگر گرامی باد

من مضاعف می‌کنم کار و تلاش

بهر کسب علم و ایمان و معاش

تا قیامت نامدار و منجلی

تحت امر رهبرم سید علی

روز جهانی کار و کارگر مبارک باد

امام صادق «ع»:

کسی‌که ایمان به خدا و روز قیامت دارد

کارگری را به کار نمی‌گیرد مگر این که بیش از شروع کار مزدش را تعیین کرده باشد.

روز جهانی کار و کارگر گرامی باد

کار مایه حیات زندگی است

چشمه سارِ زلال زندگی با کار جلا و روشنی می‌یابد و کارگران، پیشگامان این حیاتِ بدیع و نشاط آفرینند

روز جهانی کار و کارگر مبارک باد

دست‌هایت که آئینه تلاش روزگارند، پر برکت باد

توان دست‌هایت را می‌ستایم ای سازنده‌ترین نقش هستی در قاموس آفرینش

روز کارگر مبارک باد

رسول خدا (ص) فرمود:

خداوند آن کس را که در پرداخت حق او گشاده دست باشد دوست می‌دارد

روز کارگر مبارک باد

هنر کارگران است که ایران آباد

کار بسیار هنر را بنیاد

همت ای اهل هنر بار دگر

تا شود کل وطن خرم و شاد

روز کارگر گرامی باد

عشق در دستان پینه بسته کارگری ست که سختی‌ها را به جان می‌خرد

و خم به ابرو نمی‌آورد

روز کارگر مبارک باد

کد خبر 747746